|
Egzamin maturalny
przeprowadzany jest przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne w jednej sesji,
trwającej od maja do września (od roku szkolnego 2006/2007 zrezygnowano
z drugiej sesji - zimowej). Harmonogram przeprowadzania egzaminu
maturalnego ustala dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i ogłasza
go na stronie internetowej CKE, nie później niż 4 miesiące przed
terminem egzaminu.
Zdający przystępują do egzaminu maturalnego w szkole, którą ukończyli. W
sytuacjach szczególnych, na przykład w sytuacji braku w wyposażeniu
pracowni informatycznych lub też braku wykwalifikowanych egzaminatorów,
egzamin maturalny może być przeprowadzony w innej placówce, wskazanej
przez właściwą Okręgową Komisję Egzaminacyjną. Za zorganizowanie i
przebieg egzaminu maturalnego w danej szkole odpowiada przewodniczący
szkolnego zespołu egzaminacyjnego, którym jest dyrektor szkoły.
Część ustną egzaminu maturalnego z poszczególnych przedmiotów
przeprowadzają przedmiotowe zespoły egzaminacyjne. W skład
przedmiotowego zespołu egzaminacyjnego wchodzą trzy osoby:
- przewodniczący, będący
egzaminatorem Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, wpisany do
ewidencji,
- nauczyciel danego przedmiotu
zatrudniony w innej szkole lub placówce, który nie musi być
egzaminatorem OKE
- nauczyciel danego przedmiotu
zatrudniony w innej szkole lub placówce, który nie musi być
egzaminatorem OKE.
Żaden z egzaminatorów
w przeciągu ostatniego roku szkolnego nie mógł być nauczycielem
zdającego.
Do przeprowadzenia części pisemnej egzaminu maturalnego przewodniczący
szkolnego zespołu egzaminacyjnego powołuje zespoły nadzorujące przebieg
egzaminu maturalnego w poszczególnych salach oraz przewodniczących tych
zespołów. Co najmniej jeden nauczyciel w tym zespole powinien być
zatrudniony w innej szkole lub w placówce, wskazanej przez dyrektora
komisji okręgowej. W skład zespołu nadzorującego nie mogą wchodzić
nauczyciele danego przedmiotu oraz wychowawcy zdających.
Egzaminy pisemne z każdego przedmiotu dzielą się na część podstawową
oraz rozszerzoną. Aby egzamin maturalny był zaliczony, zdający musi
uzyskać co najmniej 30% punktów z części podstawowych wszystkich
przedmiotów obowiązkowych. Część rozszerzona nie jest wymagana do
zaliczenia egzaminu. Ponadto zdający musi uzyskać powyżej 30% możliwej
liczby punktów z dwóch obowiązkowych egzaminów ustnych - z języka
polskiego oraz języka obcego nowożytnego.
Zdający maturę dobiera zestaw zdawanych przedmiotów według poniższego
schematu (bez uwzględnienia języków mniejszości narodowych i grup
etnicznych):
Charakterystyka egzaminów ustnych
Język
polski
Ustnie język polski jest zdawany na jednym poziomie - nie wyróżnia się
części podstawowej ani rozszerzonej. Istotą matury ustnej z języka
polskiego jest prezentacja zagadnienia literacko-naukowego, będącego
wynikiem pracy i badań przez poprzedzający okres ponad 6 miesięcy. We
wrześniu, uczniowie szkoły, którzy zadeklarowali chęć zdawania matury,
otrzymują listę tematów obowiązujących na matury ustne. Tematów jest
zazwyczaj więcej, aniżeli uczniów w szkole. Do końca września przyszły
maturzysta powinien zadeklarować zagadnienie, którym się zajmie. Jeden
temat może być wybrany przez kilku uczniów, ale zaleca się, by tego nie
robić. W terminie około miesiąca przed egzaminem (a zatem mniej więcej w
połowie kwietnia) uczeń musi dostarczyć nauczycielowi języka polskiego
kompletną bibliografię, na której posiłkował się pisząc pracę.
Bibliografia powinna być podzielona na cztery sekcje: literaturę
przedmiotu, podmiotu, ramowy plan prezentacji, oraz niekiedy - wykaz
niezbędnych środków audiowizualnych i pomocy naukowych. Kopie
oddanego przez ucznia dokumentu trafią do każdego członka komisji, który
w czasie miesiąca powinien zapoznać się z bibliografią uczniowską, a
także tematyką jego zagadnienia. Nie oddaje się pełnej treści pracy.
Po trwającej około 15 minut prezentacji, zdający musi obronić swoją
pracę w trwającej do 10 minut rozmowie z komisją. Pytania zespołu
egzaminującego dotyczą zazwyczaj bibliografii (uczeń powinien być
przygotowany na pytanie dotyczące każdej pozycji którą w niej zawarł,
dlatego najczęściej uczniowie ograniczają listę do 3-4 lektur z
literatury przedmiotu i 2-3 z literatury podmiotu). Komisja może również
odwołać się do zagadnień poruszanych w prezentacji, lub ściśle z nią
związanych. Czasem członek zespołu może również zapytać ucznia o powód
wybrania pracy, o jego opinię na pewien powiązany temat, co sprawdza
jego umiejętności językowe w spontanicznej wypowiedzi.
W czasie 15-minutowej prezentacji, zdający jest oceniany za treść
merytoryczną, język i styl którym się posługuje, a także subiektywne
wrażenie umiejętności przekazu i zainteresowania słuchającego. Za treści
merytoryczne pracy można uzyskać do 8 punktów - do tego
maksymalnie 4 za pełne i poprawne odpowiedzi na pytania komisji,
oraz do 8 za język i styl - zarówno w czasie
prezentacji jak i rozmowy z komisją. Łącznie do zdobycia w
części ustnej jest więc 20 punktów.
Aby egzamin był zdany, należy uzyskać co najmniej 6 punktów.
Nie podjęcie rozmowy z członkami komisji po przedstawieniu prezentacji
skutkuje otrzymaniem 0 punktów za język i styl, co skutkuje niezdaniem
egzaminu.
Język
obcy
Język obcy jako przedmiot obowiązkowy można zdawać na poziomie
podstawowym lub rozszerzonym (można wybrać różne poziomy w części
pisemnej i ustnej). Jeśli język obcy zostanie wybrany jako
przedmiot dodatkowy, konieczne jest również zdawanie egzaminu ustnego na
poziomie rozszerzonym.
Ustna matura z języków obcych sprawdza umiejętności komunikacyjne,
praktyczną znajomość struktur gramatycznych i słownictwa, przedstawianie
i uzasadnianie opinii.
Egzamin na poziomie podstawowym trwa 15 minut,
po opuszczeniu sali przez zdającego komisja ustala wynik. W sali
przebywa jedna osoba zdająca - losuje ona na początku zestaw pytań, po
czym ma czas do pięciu minut na przygotowanie się. Zadania podzielone są
na dwie części - pierwsza z nich to trzy rozmowy sterowane, odgrywane w
interakcji z egzaminatorem. Zdający zapoznaje się z opisem sytuacji po
polsku dla każdej ze scenek. Sprawdzają one trzy umiejętności
komunikacyjne - uzyskiwanie i udzielanie informacji, relacjonowanie i
negocjowanie. Do każdej sytuacji dołączone są po trzy podpunkty,
informujące o przebiegu rozmowy (np. o co zdający powinien się
dowiedzieć, co powinien negocjować itp.). Druga część polega na opisaniu
wylosowanego obrazka i odpowiedzi na dwa pytania zadane przez
egzaminatora, związane z tematyką obrazka. Oceniane są: przekaz
informacji (a zatem przede wszystkim komunikatywność) w każdej
części zestawu (maks. 15 punktów) oraz umiejętności językowe
zaprezentowane podczas całego egzaminu, a więc poprawność
gramatyczna, słownictwo, wymowa
(maks. 5 punktów). Łącznie można uzyskać do 20 punktów.
Aby zdać maturę, należy uzyskać co najmniej 6 punktów.
Egzamin na poziomie rozszerzonym trwa 30 minut.
W sali mogą przebywać równocześnie dwie osoby - jedna przygotowuje się w
czasie gdy druga zdaje. Komisja ustala wyniki po odbyciu egzaminu przez
każdą trójkę zdających. Zdający ma 15 minut na przygotowanie
wylosowanego zestawu zadań. Pierwszym zadaniem jest odpowiedź na 5 pytań
zadanych przez egzaminatora, związanych z materiałem stymulującym
(kolażem z powiązanych tematycznie zdjęć/obrazków, nagłówków gazetowych,
tabel, wykresów, cytatów itp.). Drugie zadanie polega na zaprezentowaniu
jednego z dwóch tematów, sformułowanych w języku obcym, i dyskusji z
egzaminatorem, który podczas prezentacji przygotowuje 4-5 pytań, a
następnie zadaje je, sprawdzając umiejętność obrony własnych opinii
zdającego. Oceniane są: umiejętność przekazu i argumentacji (maks. 13
punktów) oraz umiejętności językowe - słownictwo, poprawność
gramatyczna, wymowa (maks. 7 punktów) - kryteria są znacznie bardziej
zaostrzone aniżeli w przypadku poziomu podstawowego. Łącznie
można uzyskać do 20 punktów.
Aby zdać maturę, należy uzyskać co najmniej 6 punktów.
Charakterystyka egzaminów pisemnych
Język polski
Maturę z języka polskiego można zdawać na poziomie podstawowym lub
rozszerzonym. Wybór poziomu uczeń musi zadeklarować do 3 miesięcy przed
rozpoczęciem egzaminów.
Arkusz podstawowy składa się z dwóch części - testu z czytania ze
zrozumieniem i wypracowania. Długość tekstu, w oparciu o który uczeń
musi odpowiedzieć na ok. 15 pytań wynosi zwykle koło 1200 słów. Za tą
część można zdobyć maksymalnie 20 punktów. 50 punktów można zdobyć za
napisanie wypracowania. Do wyboru są dwa tematy, dotyczą one literatury
i polegają najczęściej na interpretacji i analizie lub porównaniu dwóch
utworów. Temat wypracowania może się odnosić do wiedzy ucznia na temat
innego utworu (jego fabuły, kontekstów, wiedzy o bohaterach, ich
charakterystyki, filozofii itp.). W zależności od pisma, wypracowanie
powinno zawierać 250 słów lub być dłuższe niż dwie strony - w przeciwnym
wypadku egzaminator nie sprawdzi poprawności językowej, nie przyznając
za nią punktów. Wypracowania nie na temat nie są oceniane.
Z części rozszerzonej zdający może zdobyć 40 punktów. Poziom ten
polega wyłącznie na wyborze jednego z dwóch tematów i napisaniu spójnego
wypracowania na więcej niż 2 strony arkusza. Wypowiedzi nie na temat nie
są sprawdzane. Tematy z części rozszerzonej są budowane na podobnej
zasadzie jak te w podstawowej, wyższy jest jednak ich stopień trudności,
a model punktowania jest bardziej szczegółowy.
Tak jak z każdego przedmiotu, aby zdać maturę z języka polskiego,
zdający musi uzyskać ponad 30% możliwej do zdobycia
liczby punktów z części podstawowej (30% z 70pkt to 21pkt). Jeśli uczeń
nie pobrał arkuszy rozszerzonych, na świadectwie maturalnym wpisywana
jest jedynie zdobyta ilość z poziomu podstawowego. Jeśli je pobrał, to
wpisywana jest liczba zdobytych punktów także z poziomu rozszerzonego
(nawet gdy zdobędzie 0 punktów). Wyniki z obu części podaje się osobno.
Na egzaminie z języka polskiego można korzystać ze słowników
poprawnej polszczyzny i ortograficznych, które szkoła musi
zapewnić w ilości co najmniej po jednym z każdego typu na 25 osób
zdających.
Język obcy
Pisemną maturę z języka obcego nowożytnego jako przedmiotu obowiązkowego
można zdawać na poziomie podstawowym lub rozszerzonym. Jeśli język obcy
zostanie wybrany jako przedmiot dodatkowy, musi być zdawany na poziomie
rozszerzonym (konieczne jest także wtedy zdawanie egzaminu ustnego,
również na poziomie rozszerzonym). Uczeń, który zdecydował się na
zdawanie w części pisemnej poziomu rozszerzonego, od roku 2007 nie
przystępuje najpierw do poziomu podstawowego.
Matura z języka obcego na poziomie podstawowym to jeden arkusz
zadań, składający się z trzech części: rozumienie ze słuchu, czytanie ze
zrozumieniem i wypowiedź pisemna. Pierwsza część to trwające mniej
więcej 20 minut nagranie odtwarzane przez komisję z płyty CD (w skład
tego czasu wchodzą dwa lub trzy odtwarzane dwukrotnie teksty oraz
przerwy na zapoznanie się z poleceniami i zapisanie odpowiedzi). Do
każdego tekstu odnosi się zadanie, polegające na wyborze odpowiedzi A,
B, C (lub D), zaznaczeniu, czy zdanie jest w stosunku do tekstu
prawdziwe czy fałszywe, dopasowaniu mówiących do podsumowań ich
wypowiedzi itp. Za tę część arkusza można otrzymać do 15 punktów. Część
dotycząca czytania ze zrozumieniem zawiera trzy teksty z zadaniami
polegającymi na wyborze odpowiedzi A, B, C (lub D), określeniu, czy
dane zdania są prawdziwe czy fałszywe w stosunku do tekstu, dopasowaniu
nagłówków do akapitów, porządkowaniu kolejności akapitów itp. W tej
części zdający otrzymać może do 20 punktów. Ostatnią częścią arkusza
jest stworzenie dwóch własnych tekstów w oparciu o podane polecenia.
Pierwszy to tzw. "krótki tekst użytkowy" (np. pocztówka, ogłoszenie,
zaproszenie, ankieta, e-mail, notatka) - istotny jest tu przekaz
czterech informacji oraz język poprawny na tyle, aby komunikat był
czytelny. Za ten tekst można otrzymać do 5 punktów. Drugi, "dłuższy
tekst użytkowy", to list prywatny lub formalny, w którym zdający musi
przekazać cztery dwuczłonowe informacje, lecz już z zachowaniem
odpowiedniej formy, z większym naciskiem na poprawność językową oraz
bogactwo językowe. Za list można otrzymać do 10 punktów. Za cały arkusz
podstawowy można zdobyć 50 punktów. Czas na pracę z nim wynosi
120 minut.
Część rozszerzona składa się z arkuszy I i II, pomiędzy którymi
jest półgodzinna przerwa.
Arkusz I zawiera zadania otwarte - część gramatyczno-leksykalną, za
którą zdający może otrzymać do 5 punktów (po 0,5 punktu za każdy
element) oraz wypowiedź pisemną na jeden z trzech wybranych tematów,
maksymalnie za 18 punktów. Zadania gramatyczno-leksykalne to np.
parafrazy, wstawianie odpowiedniej formy podanego czasownika,
uzupełnianie luk odpowiednim słowem, słowotwórstwo, częściowe
tłumaczenie zdań. Tematy wypowiedzi pisemnej mają zawsze przypisaną do
siebie formę - może to być rozprawka, opis, opowiadanie lub recenzja na
200 do 250 słów. Czas przeznaczony na rozwiązanie arkusza I to 120
minut.
Arkusz II zawiera zadania zamknięte i sprawdza umiejętność rozumienia ze
słuchu, tekstu czytanego oraz rozpoznawania struktur
leksykalno-gramatycznych. W części pierwszej odtworzone zostaje ok.
20-minutowe nagranie, zawierające dwa dwukrotnie odtworzone teksty oraz
przerwy na zapoznanie się z poleceniami i czas na zapisanie odpowiedzi.
Za tę część można otrzymać do 15 punktów. Następna część to praca z
tekstami - rozwiązywanie zadań typu "prawda/fałsz", test wielokrotnego
wyboru, dopasowywanie nagłówków do akapitów, wstawianie wyrwanych
fragmentów tekstu w odpowiednie miejsca itp. Ostatnim zadaniem jest
zawsze tekst z lukami, w które należy wstawić jedną z czterech podanych
opcji (za każdą cząstkę tego zadania otrzymać można 0,5 punktu). Za
arkusz II można otrzymać maksymalnie 27 punktów. Czas na jego
rozwiązanie to 70 minut.
Na egzaminie z języka obcego na żadnym poziomie nie wolno
korzystać ze słowników.
Matematyka
Od roku 2010 matematyka na poziomie podstawowym będzie jednym z
przedmiotów obowiązkowych egzaminu maturalnego, natomiast
matematyka na poziomie rozszerzonym będzie jednym z egzaminów
dodatkowych tego egzaminu.
Dozwolonymi pomocami naukowymi są: kalkulator prosty,
linijka, cyrkiel, ekierka, tablice ze
wzorami (opublikowanymi przez Centralną Komisję Egzaminacyjną).
|
